Czym jest promieniowanie telefonów komórkowych?

Większość z nas nie może sobie wyobrazić życia bez smartfona. Mamy go zawsze przy sobie, aby zapewnić sobie możliwość telefonowania i surfowania w Internecie. Komunikujemy się przez WhatsApp, wysyłamy zdjęcia i sprawdzamy najnowsze posty na Facebooku. Żeby sprostać tym oczekiwaniom, niezbędne są wydajne sieci telefonii komórkowej. Ale jak to możliwe, że możemy rozmawiać przez telefon lub zalogować się do Internetu z prawie każdego miejsca na świecie?

Do transferu danych i mowy telefony komórkowe wykorzystują elektromagnetyczne fale radiowe o wysokiej częstotliwości. Pozwalają one na transport informacji z telefonu komórkowego do najbliższej stacji bazowej. Mowa i dane są przy tym przekształcane w sygnały cyfrowe, a następnie w fale radiowe. Te fale radiowe, które są generowane przez telefon komórkowy bezpośrednio podczas rozmowy, nazywane są potocznie również promieniowaniem komórkowym.

Jakie częstotliwości wykorzystują telefony komórkowe i sieci komórkowe i jakie wartości promieniowania są z nimi związane?

Jak podano na stronie internetowej niemieckiego Federalnego Urzędu Ochrony przed Promieniowaniem (BfS), większość telefonów komórkowych działa w standardzie GSM (Global System for Mobile Communication), UTMS (Universal Mobile Telecommunications System) i LTE (Long Term Evolution). GSM nazywany jest standardem sieci komórkowej drugiej Generacji (2G), UMTS jest już trzecią (3G), a LTE - czwartą generacją (4G). Różnica polega głównie na prędkości transmisji, która wzrasta z pokolenia na pokolenie.

Aby zapewnić powszechny dostęp do sieci komórkowej, niezbędne są maszty komórkowe lub stacje bazowe, które są wyposażone w urządzenia GMS, UMTS i LTE. Dane i mowa są przekazywane z komórki do najbliższych stacji bazowych, które następnie przekierowują sygnały do odbiorcy. Te trzy sieci telefonii komórkowej korzystają z następujących pasm częstotliwości:

- GSM: 900 i 1800 MHz
- UMTS: Od 1900 do 2170 MHz
- LTE: 800 i 2.600 MHz

Planuje się wykorzystanie w sieciach komórkowych innych pasm częstotliwości. Następca LTE, standard 5G, osiągnie w najbliższych latach częstotliwości z wysokiego pasma GHz. Niezbędna będzie rozbudowa dotychczasowych i budowa nowych stacji bazowych ze względu na gwałtowny wzrost liczby telefonów komórkowych oraz rosnące zapotrzebowanie na usługi szerokopasmowe, ponieważ każda stacja jest w stanie przetwarzać tylko ograniczoną liczbę danych. Każda stacja bazowa posiada nadajnik i odbiornik. W zależności od tego, gdzie odbywa się rozmowa, będzie potrzebne mniej lub więcej stacji bazowych. W dużych ośrodkach miejskich stacji tych znajdzie się więcej niż na słabo zaludnionych obszarach.

Jakie środki podejmują politycy i instytucje państwowe w celu naszej ochrony?

Telefony komórkowe mają mnóstwo zalet, chodzi więc o to, jak odpowiedzialnie korzystać z tej technologii. Każdy musi podjąć samodzielną decyzję, jakie środki ochrony uznaje za stosowne. Zgodnie z zaleceniami Federalnego Urzędu Ochrony przed Promieniowaniem przy zakupie telefonu komórkowego należy zwracać uwagę na niską wartość współczynnika SAR. Lista wartości SAR telefonów komórkowych różnych producentów znajduje się na stronie internetowej BfS.

Jeśli to możliwe, należy korzystać z telefonów stacjonarnych zamiast komórkowych. Rozmowy telefoniczne za pomocą telefonów komórkowych powinny być możliwie jak najkrótsze, w idealnym przypadku powinny być prowadzone przez zestaw słuchawkowy lub głośnomówiący w samochodzie zapobiegający bezpośredniemu oddziaływaniu promieniowania komórkowego na głowę. W razie złego odbioru zaleca się rezygnację z ponownego nawiązywania połączenia, ponieważ telefon komórkowy nadaje z podwyższoną wydajnością, co sprawia, że obciążenie polami elektromagnetycznymi wzrasta. Niektórzy producenci informują wyraźnie w instrukcjach obsługi do swoich urządzeń, że do telefonowania należy stosować zestaw głośnomówiący lub słuchawkowy, aby zapewnić wystarczającą odległość od ucha, a tym samym zminimalizować wpływ promieniowania komórkowego.

Cytat z zalecenia BfS dotyczącego korzystania z telefonu komórkowego: „Zgodnie z obecnym stanem wiedzy naukowej ustalone na arenie międzynarodowej maksymalne wartości są wystarczające, aby chronić przed udowodnionym zagrożeniem dla zdrowia. Jednak w ocenie ryzyka nadal nie ma pewności, których nie można całkowicie wyeliminować w ramach niemieckiego programu badań komórkowych. Dotyczy to w szczególności:

- możliwe zagrożenia dla zdrowia wynikające z długotrwałego narażenia na pola elektromagnetyczne o wysokiej częstotliwości wynikające z połączeń telefonicznych z telefonem komórkowym u osób dorosłych (intensywne korzystanie z telefonu komórkowego przez ponad 10 lat)
- pytanie, czy korzystanie z telefonów komórkowych przez dzieci może mieć skutki zdrowotne.

Z tych powodów BfS nadal uważa, że konieczna jest zapobiegawcza ochrona zdrowia (środki ostrożności): narażenie na pola elektromagnetyczne powinno być możliwie jak najniższe.

Jakie środki zapobiegawcze należy podjąć?

Telefony komórkowe mają wiele zalet ale problem leży w odpowiedzialnym korzystaniu z tej technologii. Każdy powinien sam zdecydować, jakie środki ochronne uważa za właściwe. Zgodnie z zaleceniami Federalnego Urzędu Ochrony przed Promieniowaniem należy zwrócić uwagę na niską wartość SAR przy zakupie telefonu komórkowego. Listę wartości SAR dla urządzeń mobilnych różnych producentów można znaleźć na stronie internetowej BfS.

Jeśli to możliwe, należy preferować telefonowanie za pomocą telefonu stacjonarnego niż telefonu komórkowego. Połączenia z telefonem komórkowym powinny być jak najkrótsze, najlepiej z zestawem słuchawkowym lub zestawem głośnomówiącym w samochodzie, aby promieniowanie telefonu komórkowego nie było skierowane bezpośrednio na głowę. Jeśli odbiór jest słaby, należy unikać wykonywania połączeń, ponieważ telefon komórkowy musi nadawać ze zwiększoną mocą, co zwiększa narażenie na pola elektromagnetyczne. W niektórych przypadkach nawet poszczególni producenci telefonów komórkowych już wyraźnie wskazują w instrukcji obsługi swoich urządzeń, że do wykonywania połączeń należy używać zestawu słuchawkowego lub głośnika, aby zapewnić wystarczającą odległość od ucha, a tym samym zminimalizować wpływ promieniowania telefonu komórkowego.